حسگر گاز هوشمند را بهتر بشناشید

حسگر گاز هوشمند که به آن دتکتور یا آشکارساز گاز هم گفته می شود، سنسوری است که می تواند وجود و غلظت گاز های مختلف را در محیط شناسایی کند. سابقه استفاده از آشکار ساز های گاز به سال ها قبل از تولید حسگر های الکترونیکی، در معادن بر می گردد.

در آن زمان معدن کاران از قناری به عنوان تشخیص دهنده وجود گاز در معادن زیر زمینی استفاده می کردند. آن ها پرندگان کوچک را در قفس قرار داده و به داخل معدن می بردند. توقف آواز خواندن یا مرگ پرنده، به معنای انتشار گاز های سمی در هوای معدن بود. در صورت بروز چنین حالتی معدن کاران بلافاصله معدن را ترک می کردند.

حوادث ناشی از انتشار برخی گازهای سمی مانند مونوکسید کربن و گاز شهری در فضاهای شهری، استفاده از سنسنور گاز را به یک ضرورت تبدیل کرد. توسعه فناوری های نوین به ویژه خانه هوشمند و اینترنت اشیا در کنار نیاز بازار منجر به معرفی حسگر گاز هوشمند شد. در این مقاله نگاهی خواهیم داشت به عملکرد و تکنولوژی این سنسورها. با ما همراه باشید …

عملکرد حسگر گاز هوشمند

از حسگر گاز به منظور اندازه گیری غلظت گازهای سمی موجود در هوای محیط استفاده می شود. در داخل هر سنسور یک بخش حساس وجود دارد که به عنوان مقیاس مرجع عمل می کند. در صورت تغییر غلظت گاز سمی یک واکنش شیمیایی در بخش حساس رخ داده و سبب تولید جریان الکتریکی قابل اندازه گیری می شود.

هنگامی که غلظت گاز به مرز خطرناک از پیش تعیین شده نزدیک می شود، حسگر به کاربر هشدار خواهد داد. این هشدار صوتی بر روی تلفن همراه هوشمند کاربر فعال می شود.

نمونه های اولیه دتکتور گاز تنها قادر به شناسایی یک نوع گاز بودند. نمونه های امروزی این سنسورها قادرند به صورت همزمان غلظت چندین نوع گاز را اندازه گیری کنند. از جمله گاز های قابل تشخیص توسط حسگر گاز هوشمند دیجیتال می توان به گاز اکسیژن (O2) ، گازهای قابل اشتعال (LEL) ، سولفید هیدروژن (H2S) و مونوکسید کربن (CO) اشاره کرد.

این حسگرها در ابعاد کوچک قابل حمل و در بعضی مواقع ثابت تولید می شوند. با افزایش غلظت گازهای سمی، هشدارهای صوتی و یا دیداری و یا ترکیبی از این دو فعال می شوند. برخی از آشکارسازها به صورت مستقل و به منظور نظارت بر مکان های کوچک استفاده می شوند. در مکان های بزرگ تر می توان تعدادی از این  حسگرها را با هم ترکیب و یک سیستم حفاظتی جامع ایجاد کرد.

شرایط نگهداری حسگر گاز

اکثر حسگر های مجهز به سنسور LEL، برای عملکرد دقیق  به حداقل 10٪ اکسیژن در هوای محیط نیاز دارند تا از تجمع گاز سوخته بر روی سنسور جلوگیری شود. این سنسور ها بسیار حساس بوده و در صورت افتادن و یا ضرب دیدن به راحتی آسیب می بینند.

طول عمر اغلب سنسورها سه سال است و پس از آن نیاز به تعویض دارند. در صورت عدم تعویض سنسور در زمان مناسب ممکن است حسگر گاز هوشمند از کار افتاده و هزینه بالایی را به کاربر تحمیل کند.

سنسورهای معیوب به تدریج کند شده و قدرت شناسایی همه گازهای خطرناک منتشر شده در محیط را از دست می دهند. همچنین سایر مولفه های حسگر مانند نور پس زمینه و هشدارهای صوتی را نیز تحت تاثیر ثرار داده و دچار خطا کنند. به همین دلیل رعایت اصول نگهداری درست از سنسور ها و حسگر های گاز بسیار ضروری است.

بررسی فناوری به کار رفته در حسگر گاز

نمونه های حسگر گاز موجود در بازار، بر اساس نوع گاز قابل تشخیص در دو گروه دسته بندی می شوند. حسگرهای گاز های قابل احتراق و حسگرهای گاز های سمی. تفاوت اصلی انواع حسگر گاز هوشمند، در نوع فناوری به کار رفته در سنسور ها است.

در سنسورهای تشخیص گاز های قابل احتراق از فناوری کاتالیزور و مادون قرمز استفاده می شود. همچنین از فناوری نیمه هادی الکتروشیمیایی و اکسید فلزی به منظور تشخیص گازهای سمی به کار گرفته می شوند.

نمونه حسگر گاز هوشمند

سنسور های الکتروشیمیایی که معمولاً در تشخیص گازهای سمی مانند مونوکسیدکربن ، کلر و اکسیدهای ازت استفاده می شوند، بسیار حساس هستند و از طریق جریان های الکتریکی سیگنال هشداری را ارسال می کنند. برای اطمینان از قابل اعتماد بودن این حسگر در زمان خرید دقت نمایید که دارای استاندارد ملی IR13172 باشند.

از سوی دیگر سنسورهای اکسید فلزی در محل های فاقد رطوبت هم کارا بوده و قادر به شناسایی طیف وسیعی از گازها، از جمله گاز های ناشی از مواد قابل احتراق هستند. این نوع حسگر گاز هوشمند به منظور آشکار سازی گاز CO و سایر گازهای سمی استفاده می شوند. این گروه از سنسور ها نیز در صورتی مورد اطمینان هستند که استاندارد IR14200  را در ایران کسب نموده باشند.

جمع بندی

اگر تصمیم به خرید حسگر گاز هوشمند دارید، با بررسی مطالب فوق می توانید اطلاعات جامعی را پیش از اقدام به خرید به دست آورید. با توجه به نقش کلیدی این سنسورها در حفظ جان اعضای خانواده، حتما از برند های مطمئن و دارای استاندارد های اشاره شده در مقاله استفاده کنید. علاوه بر این لازم است شرایط نگهداری اصولی حسگرها را رعایت نمایید.

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *